Θανάτου, Κοιλάδα του-

(Death Valley). Βαθύ τεκτονικό ρήγμα στη νοτιοανατολική Καλιφόρνια των ΗΠΑ, κοντά στα σύνορα Καλιφόρνια και Νεβάδα. Εκτείνεται από τα Β προς τα Ν σε μήκος περίπου 225 χλμ., ενώ το πλάτος της κυμαίνεται από 6 έως 26 χλμ. Πλαισιώνεται από τις οροσειρές Αμαργκόσα στα Α και Πάναμιντ στα Δ, και από τα βουνά Γκρέιπβαϊν, στα ΒΑ. Στην οροσειρά Αμαργκόσα υψώνεται η κορυφή Τέλεσκοουπ (3.368 μ.) που δεσπόζει σε ολόκληρη την περιοχή. Ένα μεγάλο τμήμα της επιφάνειάς της βρίσκεται χαμηλότερα από την επιφάνεια της θάλασσας. Στο χαμηλότερο σημείο της –που αποτελεί και χαμηλότερο σημείο του δυτικού ημισφαίριου– στη μικρή αλμυρή λίμνη Μπάντγουοτερ (Badwater σημαίνει Κακό Νερό) το υψόμετρό της είναι -85 μ. Το βάθος της κοιλάδας καλύπτεται από αλατούχα και αλκαλικά στρώματα ενώ οι πλαγιές της αποτελούνται από επιβλητικούς βραχώδεις σχηματισμούς ποικίλων χρωμάτων. Το εδαφικό βύθισμα διαρρέεται από το ρέμα του Καμινιού (Furnace Creek) που πηγάζει από τα Πένθιμαβουνά (Funeral mountains) της οροσειράς Αμαργκόσα και από τον ποταμό Αμαργκόσα ο οποίος εισέρχεται στην κοιλάδα από το νότιο στόμιό της. Από αυτές τις δύο υδροροές που συγκλίνουν προς το βαθύτερο σημείο της κοιλάδας, η πρώτη έχει ελάχιστο νερό ενώ η δεύτερη είναι ξηρή κατά το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Η καθίζηση που δημιούργησε την Κ. του Θ. άρχισε κατά τη μειόκαινο περίοδο και συνεχίστηκε, με διακοπές, έως τις μέρες μας. Κατά τη διάρκεια της εποχής των παγετώνων της πλειστοκαίνου περιόδου, στο βάθος της κοιλάδας σχηματίστηκαν αρκετές λίμνες οι οποίες εξατμίστηκαν κατά τις θερμότερες περιόδους που ακολούθησαν. Στην εξάτμιση των λιμνών οφείλονται και οι αλατούχες αποθέσεις που έχουν παραμείνει στα χαμηλότερα σημεία της κοιλάδας. Το κλίμα της περιοχής χαρακτηρίζεται από ελάχιστες βροχοπτώσεις (ετήσιο ύψος 35 χιλιοστά) και εξαιρετικά ψηλές θερμοκρασίες, μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου, που φτάνουν μέχρι τους 55°C. Αντίθετα, μεταξύ Νοεμβρίου και Μαΐου το κλίμα είναι πολύ πιο δροσερό. Το μικρό ύψος των βροχοπτώσεων και οι ελάχιστες πηγές επιτρέπουν την ύπαρξη μόνο υποτυπώδους βλάστησης. Η κοιλάδα υιοθέτησε τη μακάβρια ονομασία της από τα μέλη μίας ομάδας χρυσοθήρων οι οποίοι αποκλείστηκαν στην περιοχή το 1849 και έχασαν αρκετούς συντρόφους τους από τις κακουχίες και τις στερήσεις. Αργότερα, βρέθηκαν στην περιοχή κοιτάσματα χρυσού, αργύρου, και χαλκού τα οποία πολύ σύντομα εξαντλήθηκαν. Εντονότερη εκμετάλλευση του υπεδάφους άρχισε το 1880 όταν ανακαλύφθηκαν αξιόλογα κοιτάσματα βόρακα. Τα επόμενα χρόνια χτίστηκαν αρκετοί οικισμοί γύρω από τις εξορυκτικές εγκαταστάσεις οι οποίες εγκαταλείφθηκαν λίγα χρόνια αργότερα, καθώς οι κάτοικοι μετακινήθηκαν σε περιοχές με πλουσιότερα κοιτάσματα. Σήμερα, αυτές οι πόλεις-φαντάσματα, σε συνδυασμό με το επιβλητικό τοπίο, προσελκύουν στην περιοχή πολυάριθμους επισκέπτες και ο τουρισμός αποτελεί τη μοναδική αξιόλογη οικονομική δραστηριότητα που παρατηρείται στην περιοχή. Το 1933, στην οροσειρά Πάναμιντ, ιδρύθηκε το Εθνικό Μνημείο της Κ. του Θ. (Death Valley Natiοnal Mοnument), ενώ κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα κατασκευάστηκαν αρκετοί αυτοκινητόδρομοι. Οι απόγονοι των Ινδιάνων Πάναμιντ, που ζούσαν στην περιοχή, σήμερα είναι εγκατεστημένοι σε έναν μικρό οικισμό, Α της κοιλάδας. Φωτογραφία της Κοιλάδας του θανάτου στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, από δορυφόρο της ΝΑΣΑ, από ύψος 295 χλμ. (φωτ. ΝΑSΑ, earth.jsc.nasa.gov).